Trẻ sơ sinh bị dị ứng thời tiết và cách chăm sóc an toàn

Trẻ sơ sinh rất dễ bị dị ứng thời tiết do có làn da quá nhạy cảm và hệ miễn dịch còn yếu. Tình trạng này không nguy hiểm tới tính mạng nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Cần sớm phát hiện và chăm sóc trẻ đúng cách để ngăn ngừa những rủi ro ngoại ý phát sinh.

Dị ứng thời tiết là tình trạng thường gặp, xảy ra khi cơ thể phản ứng thái quá trước sự thay đổi bất thường của các yếu tố ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm hay không khí. Bệnh xuất hiện phổ biến ở những người có cơ địa và làn da nhạy cảm hay đang có hệ miễn dịch suy yếu.

Số liệu thống kê chỉ ra rằng, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chính là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi tình trạng dị ứng thời tiết nhất. Hơn thế nữa, nếu tình trạng này kích hoạt thì mức độ cũng sẽ nghiêm trọng hơn nhiều so với người lớn.

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị dị ứng thời tiết

Các chuyên gia cho biết, trẻ sơ sinh có làn da rất nhạy cảm, cùng với đó là hệ miễn dịch còn kém. Cùng với đó, cơ địa và làn da của trẻ cũng nhạy cảm hơn trước những thay đổi đột ngột của các yếu tố nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, gió… Và đây cũng được đánh giá là nguyên nhân chính khiến cho tình trạng dị ứng thời tiết dễ dàng xảy ra ở trẻ.

Sự thay đổi một cách đột ngột và bất thường của các yếu tố thời tiết khiến cho cơ thể của trẻ không có đủ khả năng thích nghi kịp thời. Lúc này, hệ miễn dịch sẽ tăng cường phóng thích kháng thể IgE để đối kháng lại những yếu tố kích thích.

Khi nồng độ kháng thể IgE vượt quá mức cho phép thì sẽ thúc đẩy các tế bào mast giải phóng nhiều Histamine hơn. Từ đó làm phát sinh những triệu chứng lâm sàng, nhất là biểu hiện trên da.

Tình trạng dị ứng thời tiết ở trẻ sơ sinh thường dễ bùng phát khi có các yếu tố thuận lợi như:

• Sự thay đổi nhiệt độ quá đột ngột, kể cả nóng chuyển lạnh hay lạnh chuyển nóng.
• Độ ẩm giảm xuống mức quá thấp làm cho da bị mất nước, khô ráp, bong tróc và trở nên nhạy cảm hơn.
• Trong không khí xuất hiện dị nguyên như nấm mốc, phấn hoa, mạt bụi hay lông động vật.
• Nhiệt độ nóng, độ ẩm cao làm da đổ quá nhiều mồ hôi, rỗng lỗ chân lông. Điều này tạo cơ hội thuận lợi cho các tác nhân gây hại tấn công da trẻ.

Những điều này đã lý giải tại sao trẻ sơ sinh thường dễ bị dị ứng thời tiết trong giai đoạn chuyển mùa hay khi thời tiết khô lạnh, nóng ẩm…

Các dấu hiệu nhận biết dị ứng thời tiết ở trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh có cơ địa nhạy cảm và hệ miễn dịch kém nên các triệu chứng dị ứng thời tiết thường có xu hướng đột ngột xuất hiện và lan tỏa rất nhanh chóng. Không chỉ làm phát sinh những triệu chứng lâm sàng mà còn gây ra một số biểu hiện toàn thân.

Sau đây là một số dấu hiệu giúp nhận biết tình trạng dị ứng thời tiết ở trẻ sơ sinh:

• Vùng da bị ảnh hưởng sẽ có xu hướng đỏ lên trước. Sau đó mới xuất các nốt mẩn ngứa.
• Triệu chứng lâm sàng thường bùng phát khu trú sau đó mới bắt đầu lan tỏa.
• Những vùng da xung quanh có thể cũng sẽ đỏ lên và sưng nóng, đôi khi còn bị viêm nhẹ.
• Trẻ thường sẽ dùng tay cào gãi lên tổn thương da do bị ngứa ngáy rất khó chịu.
• Triệu chứng thường kích hoạt trước hết ở các vùng da mặt, cổ và tay chân.
• Tổn thương da dễ lan tỏa trên diện rộng, nhiều trẻ còn bị lan ra toàn thân.
• Nhiều trường hợp, hệ thống mao mạch trên da có thể phản ứng quá mức và khiến trẻ bị sốt nhẹ.

Ngoài các triệu chứng trên thì trẻ có thể còn bị ho, sổ mũi, đau họng, nghẹt mũi… Khi bị dị ứng thời tiết, hầu hết trẻ đều bỏ bú, chán ăn, thường xuyên quấy khóc và còn có trường hợp bị tiêu chảy nhẹ.

Trẻ sơ sinh bị dị ứng thời tiết có nguy hiểm không?

Nếu người lớn bị dị ứng thời tiết thì các triệu chứng thường chỉ kích hoạt ở mức độ nhẹ và đa phần không gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Nhưng với trẻ sơ sinh thì lại khác, cơ địa quá nhạy cảm cùng hệ miễn dịch kém sẽ khiến cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn.

Mặc dù không quá nguy hiểm nhưng tình trạng dị ứng thời tiết sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cùng với sự phát triển của trẻ. Nhất là ở những trẻ mắc các bệnh cơ địa thì dị ứng thời tiết sẽ tạo điều kiện cho các triệu chứng viêm da cơ địa, viêm mũi dị ứng, hen suyễn, viêm kết mạc dị ứng xuất hiện.

Ngoài những tổn thương trên da, trẻ còn bị ngứa ngáy dữ dội rất khó chịu. Chính điều này khiến cho trẻ bỏ ăn, bỏ bú, mất ngủ, dẫn đến chậm tăng cân hơn những trẻ khỏe mạnh. Tình trạng dị ứng thời tiết nếu không sớm khắc phục còn làm tăng độ nhạy cảm của hệ thống miễn dịch. Điều này là yếu tố thuận lợi để các bệnh lý có liên quan tới cơ địa bùng phát.

Cách xử lý khi trẻ sơ sinh bị dị ứng thời tiết

Trẻ sơ sinh là đối tượng nhạy cảm nên bạn cần hết sức cẩn trọng khi bé bị dị ứng thời tiết. Cần theo dõi triệu chứng trên da để có thể sớm phát hiện và có biện pháp xử lý đúng đắn. Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của triệu chứng cùng độ tuổi cũng như thể trạng của bé mà có cách can thiệp tương thích.

Trong trường hợp triệu chứng biểu hiện ở mức độ nhẹ thì việc chăm sóc tại nhà có thể đáp ứng. Còn với những trường hợp nặng và đi kèm với những triệu chứng bệnh cơ địa khác thì cần lập tức đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám và hướng dẫn điều trị y tế.

1. Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Với trường hợp nhẹ, tổn thương da chỉ mới xuất hiện khu trú kèm theo một số biểu hiện hô hấp thì việc áp dụng các mẹo chữa tại nhà có thể đáp ứng tốt.

Dưới đây là các biện pháp chăm sóc tại nhà có thể áp dụng khi trẻ sơ sinh bị dị ứng thời tiết:

• Sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi miệng và cổ họng cho trẻ. Cách này sẽ giúp loại bỏ hết dị nguyên, đồng thời làm dịu niêm mạc mũi họng.
• Nên dùng nước mát để tắm cho trẻ nhằm hỗ trợ cải thiện tình trạng nổi mẩn ngứa hay sưng tấy da.
• Trường hợp trẻ bị dị ứng thời tiết lạnh, bạn cần chú ý giữ ấm cho trẻ, không nên đưa trẻ ra ngoài thường xuyên.
• Còn nếu trẻ bị dị ứng thời tiết nóng thì có thể tắm cho trẻ 2 lần/ngày để làm sạch da, giảm tiết mồ hôi, hạ thân nhiệt. Đồng thời nên mặc quần áp rộng thoáng cho trẻ để hạn chế ma sát khiến da trẻ bị kích ứng.
• Nên cắt gọn móng tay cho trẻ, nếu trời lạnh có thể cho trẻ đeo bao tay để tránh trẻ cào gãi lên vùng da bị ngứa ngáy. Bởi nếu trẻ cào gãi và chà xát sẽ rất dễ làm phát sinh các tổn thương thứ phát do làn da của trẻ sơ sinh còn quá non nớt.
• Trong điều kiện thời tiết gió nhiều nên đóng kín cửa phòng để tránh dị nguyên xuất hiện ở trong không gian sống của bé.
• Cần cho trẻ nghỉ ngơi, bú sữa mẹ thường xuyên và uống nhiều nước. Trường hợp các bé đã ăn dặm thì nên bổ sung các loại rau quả tươi nhằm tăng cường đề kháng cũng như miễn dịch cho trẻ.
• Bạn có thể cho trẻ tắm lá bạc hà, ngâm bột yến mạch, uống trà mật ong hay trà gừng… để hỗ trợ khắc phục triệu chứng trong từng trường hợp cụ thể.

Những mẹo điều trị tại nhà chỉ có thể đáp ứng trong trường hợp bệnh nhẹ với những tổn thương da khu trú. Khi chăm sóc tại nhà cần chú ý xem triệu chứng có thuyên giảm hay không để có cách xử ký đúng đắn, kiểm soát tốt nhất bệnh tình cho trẻ.

2. Thăm khám và sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ

Với trường hợp bệnh nặng thì các mẹo chăm sóc và điều trị tại nhà sẽ không có khả năng đáp ứng tốt. Đặc biệt là khi dị ứng thời tiết làm bùng phát tổn thương da lan rộng đi kèm với các triệu chứng toàn thân nghiêm trọng.

Hãy sớm đưa trẻ tới bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, xác định mức độ bệnh cùng các tình trạng sức khỏe liên quan. Từ đó, đưa ra phác đồ điều trị đúng cách cho từng trường hợp cụ thể.

Việc dùng thuốc cho trẻ sơ sinh thường không được khuyến khích bởi tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tuy nhiên, trong các trường hợp cần thiết, một số thuốc sau vẫn có thể được cân nhắc chỉ định:

• Thuốc mỡ nhẹ: Các loại thuốc mỡ nhẹ hoặc Lanolim có thể sẽ được bác sĩ chỉ định dùng ở trẻ sơ sinh. Tần suất được khuyến cáo thường là bôi trực tiếp lên vùng da tổn thương do dị ứng thời tiết 1 – 2 lần/ngày.
• Chất làm mềm da hay các loại kem dưỡng ẩm: Có tác dụng làm dịu da, đồng thời giúp giảm viêm và ngứa ngáy. Với trẻ sơ sinh, các sản phẩm có chứa thành phần dịu nhẹ như Eucerin, Cerave, Cetaphil, A-derma, Vaseline… được cho là tương đối an toàn.
• Thuốc kháng Histamine H1: Chỉ được dùng trong những trường hợp thật sự cần thiết. Các thuốc thế hệ 2 như Promethazin hydroclorid, Clorpheniramin melead hay Loratadin được nhận định là an toàn hơn với trẻ sơ sinh.
• Thuốc bôi có chứa corticoid: Mặc dù dễ gây ra tác dụng phụ nhưng trong một số trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ vẫn có thể cân nhắc chỉ định cho trẻ sơ sinh. Thuốc này có tác dụng chống viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch. Nhờ đó có thể hỗ trợ tốt cho quá trình làm lành tổn thương da.
• Thuốc Epinephrine: Được chỉ định khi tình trạng dị ứng thời tiết làm bùng phát cơn hen ở trẻ sơ sinh. Bên cạnh đó, thuốc này cũng sẽ được dùng nếu trẻ bị dị ứng nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ sốc phản vệ.

Trẻ sơ sinh là đối tượng rất nhạy cảm nên việc sử dụng bất cứ loại thuốc nào cũng có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro. Cần cho trẻ dùng thuốc theo đúng chỉ định mà bác sĩ chuyên khoa đưa ra. Đồng thời theo dõi sát sao quá trình điều trị dị ứng thời tiết cho trẻ bằng thuốc để kịp thời phát hiện khi có bất thường.

Ngăn ngừa dị ứng thời tiết cho trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh là đối tượng rất dễ bị ảnh hưởng khi thời tiết có sự thay đổi thất thường. Tuy nhiên, bạn có thể chủ động ngăn ngừa tình trạng dị ứng thời tiết cho bé với một số biện pháp cụ thể như sau:

• Cần xem dự báo thời tiết hằng ngày để luôn chủ động trong việc áp dụng các biện pháp bảo vệ sức khỏe cho bé phù hợp.
• Khi trời chuyển lạnh, cần chú ý giữ ấm cho trẻ và tốt nhất không nên đưa trẻ ra ngoài.
• Nếu bé đang trong thời kỳ bú sữa mẹ thì mẹ cần đặc biệt chú ý tới chế độ dinh dưỡng của bản thân để luôn đáp ứng dưỡng chất trong nguồn sữa.
• Trường hợp bạn đã cho trẻ ăn dặm thì cần chú ý bổ sung vitamin từ rau củ quả tươi để nâng cao đề kháng cũng như miễn dịch cho trẻ.
• Chú ý tiêm phòng cho trẻ đầy đủ, cho trẻ uống vitamin hay thuốc bổ theo chỉ dẫn từ bác sĩ để tăng cường miễn dịch, chống lại bệnh tật.

Vì cơ địa nhạy cảm và sức đề kháng yếu nên trẻ sơ sinh rất dễ bị dị ứng thời tiết. Bạn cần chú ý theo dõi biểu hiện của trẻ để có biện pháp can thiệp phù hợp và sớm đưa trẻ thăm khám khi cần thiết. Hãy chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa dị ứng thời tiết để bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe của trẻ.