Thuốc Fluconazole là thuốc gì?
Fluconazole là thuốc điều trị ký sinh trùng, kháng nấm và chống nhiễm khuẩn. Thuốc hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của một số loại nấm. Đồng thời ngăn chặn quá trình tạo ra lượng cholesterol tự nhiên có trong thực vật mà nấm cần để tồn tại.
- Tên biệt dược: Diffucan 150mg, Farcozol, Flucomedil
- Tên thương hiệu: Diflucan®
- Nhóm thuốc: Thuốc chống nấm azole
Giới thiệu về thuốc Fluconazole
1. Dạng bào chế
Thuốc Fluconazole được bào chế dưới dạng viên nén và hỗn dịch uống.
2. Thành phần
Viên nén Fluconazole được bào chế từ 50mg, 100mg, 150mg hoặc 200mg hoạt chất Fluconazole cùng với lượng tá dược vừa đủ trong một viên, bao gồm:
- Cellulose vi tinh thể
- Hoạt chất Pidid
- Natri croscarmellose
- Canxi photphat dibasic khan
- Thuốc nhuộm nhôm FD & C Red.
Hỗn dịch uống Fluconazole được bào chế từ 350mg hoặc 1400mg hoạt chất Fluconazole và một số thành phần tá dược khác:
- Natri benzoate
- Hoạt chất Sucrose
- Natri citrate dihydrate
- Axit citric khan
- Titan dioxide
- Xanthan gum
- Colloidal silicon dioxide
- Hương cam tự nhiên.
3. Công dụng
Thuốc Fluconazole thường được dùng để điều trị các bệnh lý về viêm nhiễm nấm như:
- Tưa miệng
- Viêm nhiễm nấm âm đạo do nấm Candida
- Nhiễm trùng nấm men ở phụ nữ, miệng, cổ họng
- Viêm màng não (nhiễm trùng màng bao phủ não và cột sống) do Cryptococcus
- Viêm phúc mạc, nhiễm trùng đường tiết niệu do nấm Candida
- Nhiễm nấm Candida thực quản
- Nhiễm trùng Candida toàn thân: Nhiễm nấm máu, viêm phổi, nhiễm nấm Candida lan tỏa…
- Điều trị viêm nhiễm nấm Candida cho bệnh nhân AIDS…
Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng ngăn ngừa tình trạng viêm nhiêm nấm, điều trị dự phòng viêm nhiễm nấm Candida cho những bệnh nhân đang trong quá trình hóa trị, xạ trị và ghép tủy xương.
4. Chống chỉ định
Thuốc Fluconazole chống chỉ định với những trường hợp sau:
- Bệnh nhân quá mẫn cảm hoặc có tiền sử dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc
- Bệnh nhân đã từng hoặc đang bị dị ứng với một số loại thuốc thuộc nhóm thuốc chống nấm azole
- Những người dùng thuốc Diflucan (fluconazole) với liều vượt quá 400mg.
5. Cách sử dụng
Thuốc Fluconazole được sử dụng thông qua đường uống. Đối với viên nén, bệnh nhân nên uống trọn một viên với một cốc nước đầy, không nhai thuốc trước khi uống và không tán nhuyễn thuốc. Đối với hỗn dịch uống, bệnh nhân pha thuốc cùng với 24ml nước cất hoặc nước tinh khiết, khuấy tan và sử dụng.
6. Liều dùng thuốc
Tùy thuộc vào mức độ phát triển bệnh lý và độ tuổi của người bệnh, Fluconazole được sử dụng với liều lượng không giống nhau.
Liều dùng thuốc đối với người lớn
Liều đơn
Nấm âm đạo: Dùng 150mg/lần/ngày.
Liều nhiều
Nhiễm nấm Candida ở miệng, hầu họng:
- Ngày đầu: Dùng 200mg/ngày
- Những ngày tiếp theo: Dùng 100mg/lần/ngày, sử dụng ít nhất 2 tuần.
Nhiễm nấm Candida thực quản: Dùng 400mg/ngày, sử dụng tối thiểu 3 tuần và ít nhất 2 tuần sau khi đã điều trị dứt điểm các triệu chứng.
Nhiễm Candida toàn thân: Dùng 400mg/ngày.
Viêm phúc mạc và nhiễm trùng đường tiết niệu do Candida: Dùng từ 50 – 200mg/ngày theo hướng dẫn của bác sĩ
Viêm màng não do Cryptococcus đối với những bệnh nhân bình thường:
- Ngày đầu: Dùng 400mg/ngày
- Những ngày tiếp theo: Dùng từ 200 – 400mg/lần/ngày theo hướng dẫn của bác sĩ. Sử dụng thuốc từ 10 – 12 tuần sau khi lượng dịch não tủy trở nên âm tính.
Viêm màng não do Cryptococcus đối với bệnh nhân AIDS: Dùng 200mg/lần/ngày.
Liều dự phòng ở bệnh nhân hóa trị, xạ trị, ghép tủy xương: Dùng 400mg/lần/ngày.
Liều dùng thuốc đối với trẻ em
Liều dùng thuốc đối với trẻ em phụ thuộc vào cân nặng của bệnh nhi và liều dùng được chỉ định ở người lớn.
Lưu ý: Một số trẻ lớn hơn sẽ có liều dùng tối đa tương tự như người lớn. Khuyến cáo không vượt quá 600mg/ngày.
Tham khảo liều dùng thuốc đối với trẻ em như sau:
Bệnh nấm miệng
- Ngày đầu: Dùng 6mg/kg/ngày
- Những ngày tiếp theo: Dùng 3mg/kg/ngày. Sử dụng ít nhất 2 tuần để làm giảm khả năng tái phát.
Bệnh nấm thực quản
- Ngày đầu: Dùng 6mg/kg/ngày
- Những ngày tiếp theo: Dùng 3mg hoặc 12mg/kg/ngày theo hướng dẫn của bác sĩ. Sử dụng tối thiểu 3 tuần và ít nhất 2 tuần sau khi đã điều trị dứt điểm các triệu chứng.
Nhiễm Candida toàn thân: Dùng từ 6 – 12mg/kg/ngày.
Viêm màng não do Cryptococcus cho bệnh nhi bình thường
- Ngày đầu: Dùng 12mg/kg/ngày
- Những ngày tiếp theo: Dùng từ 6 – 12mg/kg/lần/ngày. Sử dụng từ 10 – 12 tuần sau khi dịch não tủy trở nên âm tính.
Viêm màng não do Cryptococcus cho bệnh nhi bị AIDS: Dùng 6mg/kg/ngày.
Liều dùng đối với bệnh nhân bị suy thận
Bệnh nhân bị suy thận dùng liều ban đầu từ 50 – 400mg/ngày. Liều hằng ngày sẽ được sử dụng theo sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
7. Bảo quản thuốc
Thuốc Fluconazole nên được bảo quản ở những nơi khô ráo, thoáng mát. Tốt nhất nên bảo quản thuốc với nhiệt độ trong phòng, không nên quản trong ngăn đá, toilet và những nơi ẩm ướt khác. Đồng thời tránh để thuốc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thú nuôi và tầm tay trẻ em.
Đối với trường hợp không sử dụng thuốc hoặc thuốc đã hết hạn, người dùng nên hỏi ý kiến bác sĩ, dược sĩ về việc xử lý thuốc đúng cách. Không nên tự ý xử lý thuốc qua ống dẫn nước, vứt thuốc trong toilet và ra môi trường tự nhiên.
Những điều cần lưu ý khi dùng thuốc Fluconazole
1. Khuyến cáo khi dùng
Thuốc Fluconazole nên được sử dụng thận trọng cho những bệnh nhân có tiền sử hoặc đang có dấu hiệu rối loạn chức năng gan. Bởi trong một số trường hợp nhiễm độc gan, thuốc có thể tương tác khiến bệnh tình trở nên nghiêm trọng hơn thậm chí là tử vong.
Ngoài ra, trước khi sử dụng thuốc và trong quá trình sử dụng thuốc, bệnh nhân cũng cần thận trọng với những điều sau đây:
- Trước khi sử dụng thuốc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có tiền sử hoặc đang bị dị ứng với bất cứ thành phần nào của thuốc kể cả những loại thuốc chống nấm azole khác (ketoconazole, itraconazole)
- Hãy trao đổi với bác sĩ về tiền sử mắc bệnh hoặc bạn đang gặp phải những vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là bệnh gan, bệnh thận
- Bệnh nhân bị bệnh tim hoặc gia đình có tiền sử mắc bệnh tim không nên sử dụng thuốc. Nhất là đối với trường hợp QT kéo dài trong EKG và đột tử do tim
- Hãy nói với bác sĩ về những loại thuốc mà bạn đang sử dụng kể cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thực phẩm chức năng và các loại thảo dược khác
- Thuốc có khả năng làm ảnh hưởng đến nhịp tim (kéo dài QT) và gây nên một số bệnh lý khác về tim. Do đó, người bệnh cần báo ngay cho bác sĩ nếu nhận thấy cơ thể xuất hiện những dấu hiệu bất thường
- Những người có nồng độ kali hoặc magiê trong máu thấp không nên sử dụng thuốc
- Phụ nữ mang thai và đang cho con bú nên thận trọng khi sử dụng thuốc và chỉ nên dùng thuốc khi có yêu cầu từ bác sĩ
- Người lớn tuổi, trẻ em cần sử dụng thuốc theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa
- Bệnh nhân không nên lái xe hoặc vận hành máy móc trong quá trình sử dụng thuốc bởi thuốc có khả năng gây ra hiện tượng chóng mặt.
2. Tác dụng phụ
Những tác dụng thường gặp trong quá trình sử dụng thuốc Fluconazole bao gồm:
- Nhức đầu
- Chóng mặt, hoa mắt
- Cơ thể luôn trong cảm giác mệt mỏi
- Buồn nôn, nôn ói
- Đau dạ dày
- Tiêu chảy
- Phát ban
- Rụng tóc
- Ợ nóng.
Người bệnh cần báo cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe hiện tại nếu nhận thấy các tác dụng phụ xuất hiện trong một thời gian dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, bệnh nhân nên gọi ngay đến Trung tâm y tế để được hỗ trợ và cấp cứu kịp thời nếu nhận thấy cơ thể xuất hiện những dấu hiệu nghiêm trọng sau:
- Chóng mặt nghiêm trọng
- Ngất xỉu
- Nặng bụng, đau bụng thành từng cơn
- Vàng da, vàng mắt
- Nước tiểu có màu sậm
- Mệt mỏi thất thường
- Phát ban kèm theo triệu chứng ngứa ngáy, phù nề toàn bộ vùng mặt, lưỡi, môi và cổ họng
- Khó thở
- Phồng rộp hoặc bong tróc da
- Hạ kali trong máu
- Động kinh, co giật
- Bầm tím hoặc chảy máu thất thường
- Rối loạn nhịp tim
- Xuất hiện tình trạng phản ứng da nghiêm trọng đe dọa đến tính mạng người bệnh như: Hoại tử biểu bì độc hại (TENs), hội chứng Stevens – Johnson…
3. Tương tác thuốc
Fluconazole có khả năng tương tác với một số loại thuốc, thực phẩm và tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Fluconazole tương tác với những loại thuốc nào?
Tất cả những loại thuốc điều trị đều có khả tương tác với Fluconazole làm thay đổi các hoạt động của nhau và làm tăng nguy cơ xuất hiện nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng. Do đó bệnh nhân nên báo cho bác sĩ những loại thuốc mà bạn đang sử dụng kể cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thực phẩm chức năng, vitamin và một số thảo dược khác.
Ngoài ra người bệnh không nên dùng Fluconazole khi đang sử dụng những loại thuốc sau:
- Lozol (indapamid)
- Juxtapid (lomitapide)
- Tinh vân (pentamidine)
- Orap (pimozide)
- Quinidin
- Hismanal (astemizole)
- Norpace (disopyramide)
- Thuốc điều trị rối loạn nhịp tim như: Norpace (disopyramide), Promestyl, Procan, Covert (ibutilide) và Procanbid (procainamide)
- Erythromycin bao gồm: Thuốc có chứa hoạt chất Erythromycin, thuốc Eryrthromyvin stearate, thuốc Erythyromycin ethylsuccine, thuốc Erythromycin lactobionate
- Các loại thuốc điều trị rối loạn nhịp tim như: Betapace hoặc Betapace AF (sotalol), Pacerone, Tikosyn (dofetilde) hoặc Multaq(dronedarone), Cordarone hoặc Nexterone (amiodarone)
- Thuốc chữa bệnh trầm cảm: Celexa (citalopram), Prozac (fluoxetine), Buspar (buspirone), Abilify (aripiprazole), Pam Bachelor (nortriptyline)
- Thuốc điều trị tâm thần Haldol (haloperidol) và Geodon (ziprasidone)
- Thuốc điều trị bệnh ung thư gồm: Votrient (pazopanib), Inlyta (axitinib), Bosulif (bosutinib), Doxil hoặc Adriamycin (doxorubicin), Cometriq (cabozantinib)
- Các loại thuốc kháng sinh Biaxin (clarithromycin), Avelox (moxifloxacin) và Zithromax (azithromycin)
- Các loại thuốc có chứa Estrogen dùng trong trường hơp ngừa thai và liệu pháp thay thế hormone…
Fluconazole tương tác với thực phẩm, đồ uống nào?
Thuốc có khả năng tương tác với một số loại thực phẩm, thức uống chứa cồn (các loại rượu, bia…), cần sa và một số loại chất kích thích khác khiến tình trạng hoa mắt, chóng mặt trở nên nghiêm trọng hơn.
Tình trạng sức khỏe nào bị ảnh hưởng khi dùng Fluconazole?
Thuốc có khả năng tương tác và khiến tình trạng sức khỏe của bệnh nhân trở nên trầm trọng hơn. Hãy báo cho bác sĩ nếu bạn đang gặp phải bất cứ vấn đề nào về sức khỏe, đặc biệt là bệnh gan, bệnh thận và những bệnh lý về tim.
4. Cách xử lý khi dùng thuốc quá liều hoặc thiếu liều
Nên làm gì khi dùng thuốc quá liều quy định?
Đối với trường hợp sử dụng thuốc quá liều, người bệnh nên đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và ra hướng điều trị kịp thời. Bên cạnh đó khi sử dụng thuốc quá liều kèm theo triệu chứng khó thở, xuất hiện ảo giác và có hành vi hoang tưởng, người bệnh cần gọi đến Trung tâm cấp cứu để nhận sự trợ giúp đặc biệt.
Để quá trình kiểm tra, xử lý tình trạng quá liều trở nên chính xác và an toàn, người bệnh nên mang theo vỏ thuốc khi cấp cứu. Hoặc cũng có thể ghi lại danh sách những loại thuốc mà bạn đã sử dụng kể cả thuốc theo toa, thuốc không theo toan, thực phẩm chức năng, vitamin và các loại thảo dược khác… để bác sĩ có thể xem xét.
Nên làm gì khi quên một liều thuốc?
Đối với trường hợp quên một liều thuốc, người bệnh cần uống liều đã quên càng sớm càng tốt, tốt nhất nên uống ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên nếu liều đã quên quá gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều kế tiếp đúng với thời gian quy định.
5. Khi nào nên ngưng sử dụng thuốc
Người bệnh nên ngưng sử dụng Fluconazole và báo ngay cho báo sĩ khi thuốc không mang lại hiệu quả điều trị mà còn khiến tình trạng bệnh lý trở nên nghiêm trọng hơn. Bên cạnh đó bệnh nhân nên ngưng sử dụng thuốc vào tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cơ thể xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường, xuất hiện nhiều tác dụng phụ và các triệu chứng bệnh kéo dài trên 7 ngày.
Trên đây là những thông tin về công dụng, liều dùng và những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc Fluconazole. Tuy nhiên những thông tin này chỉ mang tính chất tổng hợp và tham khảo. Trước khi quyết định sử dụng thuốc, tốt nhất bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để quá trình chữa bệnh trở nên an toàn hơn. Chúng tôi không đưa ra lời khuyên, chẩn đoán, hướng sử dụng thuốc thay cho bác sĩ có chuyên môn.