Làm sao để tẩy vết chàm bẩm sinh?
Vết chàm bẩm sinh hay vết bớt bẩm sinh là một trong những đặc điểm ngoài da có thể xuất hiện ở một số người. Tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng các vết này có thể gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, đặc biệt là khi chúng có kích thước lớn.
Vết chàm bẩm sinh là gì?
Khác với bệnh chàm da (Eczema), các vết chàm bẩm sinh hay bớt bẩm sinh (Congenital melanocytic nevus – Birth Mark) không phải là một bệnh da liễu. Đây là một dạng thay đổi sắc tố do rối loạn, gia tăng quá mức các tế bào melanocyte quyết định sắc tố da. Tùy theo mức độ rối loạn sắc tố mà tình trạng chàm bẩm sinh có thể chỉ xuất hiện trên bề mặt biểu bì hoặc xâm lấn sâu xuống lớp trung bì. Vết bớt bẩm sinh có thể xuất hiện ở trẻ em và trẻ sơ sinh với tỉ lệ khoảng 1% trên thế giới. Trong đó, khoảng 15% các vết bớt ở trẻ sơ sinh xuất hiện nhiều ở vùng đầu, cổ, mặt.
Nguyên nhân gây ra bớt, chàm bẩm sinh
Những vết chàm bẩm sinh thường xuất hiện do quá trình đột biến trong các tế bào của cơ thể. Các dạng đột biến này có thể khởi phát từ rất sớm, trong vòng khoảng 12 tuần đầu thai kỳ. Một số gen mã hóa protein NRAS và KRAS cũng có thể là yếu tố gây ra đột biến và dẫn đến các vết bớt, chàm bẩm sinh trên da.
Các dạng bớt, chàm bẩm sinh trên da
Phân loại bớt, chàm bẩm sinh trên da có thể dựa vào ba yếu tố chính là màu sắc, diện tích, tính chất các vết bớt.
1. Phân loại bớt, chàm bẩm sinh theo diện tích
Tùy theo diện tích của vết chàm, bớt bẩm sinh mà có thể chia thành các loại:
- Bớt bẩm sinh cỡ nhỏ (Small sized congenital melanocytic nevus) là những vết bớt có đường kính từ 2 cm trở xuống.
- Bớt bẩm sinh cỡ trung bình (Medium-sized congenital melanocytic nevus) là những vết bớt có đường kính từ 2 cm đến dưới 20 cm.
- Bớt bẩm sinh khổng lồ (Giant congenital melanocytic nevus) là tình trạng bớt bẩm sinh xuất hiện trên những vùng da lớn, đôi khi bớt bẩm sinh khổng lồ còn có thể tối màu, có thể mọc lông trên vùng da bị bớt.
2. Phân loại bớt, chàm bẩm sinh theo màu sắc
Rối loạn sắc tố là nguyên nhân chủ yếu góp phần gây ra tình trạng bớt, chàm bẩm sinh trên da. Màu sắc của các bớt chàm rất đa dạng nhưng nhìn chung thường có 4 màu chủ đạo gồm:
- Bớt bẩm sinh màu xanh đen: đây là màu sắc thường gặp nhất ở những người có bớt bẩm sinh. Các bớt màu xanh đen đa số nằm sâu trong lớp biểu bì dưới da. Loại bớt này thường xuất hiện chủ yếu ở một bên mặt, gần mắt, thái dương,… Đôi khi bớt có dạng mảng lớn trên mặt.
- Bớt bẩm sinh màu nâu xanh: loại bớt này thường dễ bị nhầm với các vết nám trên bề mặt da. Đa số những vết bớt bẩm sinh màu nâu xanh có dạng đốm tròn nâu. Vị trí bớt nằm phổ biến ở hai bên gò má. Một số trường hợp nằm đối xứng hai bên gò mắt.
- Bớt bẩm sinh màu cà phê sữa: dạng bớt này thường do thay đổi sắc tố liên quan đến việc thừa melamine tại lớp thượng bì trên da.
- Bớt bẩm sinh màu đỏ, màu rượu vang thường có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể. Những dạng bớt bẩm sinh màu đỏ có thể dẫn tới một số tổn thương mạch máu. Dạng bớt này có mức độ nguy hiểm cao hơn so với những dạng bớt ngoài da khác.
Hướng điều trị vết bớt, chàm bẩm sinh trên da
Thông tin tham khảo trong phần dưới đây không thay thế cho chẩn đoán, điều trị và toa thuốc của bác sĩ.
Để điều trị các vết bớt, chàm bẩm sinh trên da thường có hai hướng xử lý chính là điều trị bằng tia laser và điều trị bằng phẫu thuật. Tùy theo dạng bớt, chàm trên da mà bác sĩ có thể chỉ định hướng điều trị khác nhau.
- Phương pháp điều trị bằng laser có thể loại bỏ bớt các vết bớt, chàm trên bề mặt da. Áp dụng đúng cách và phù hợp có thể giúp làm cho các vết bớt nhạt màu đi. Thực hiện điều trị bớt, chàm bẩm sinh bằng laser có thể cần nhiều lần thực hiện, từ 5 – 7 lần để các vết bớt nhạt dần và biến mất.
- Phẫu thuật ghép da cũng có thể được chỉ định đối với những trường hợp bớt, chàm bẩm sinh trên da. Tuy nhiên hướng điều trị này có một số hiệu quả nhất định, không phải trường hợp nào cũng đạt được mức độ hiệu quả như mong muốn.
Tùy theo tình trạng bớt, chàm bẩm sinh trên da có mức độ nông, sâu, diện tích như thế nào mà bác sĩ có thể tiến hành những hướng điều trị phù hợp. Trong quá trình điều trị bớt, chàm bẩm sinh trên da cũng có thể gặp phải tình trạng sẹo và thâm sau khi điều trị. Ngoài ra một số trường hợp điều trị có thể không đạt được kết quả như mong muốn.
Thông tin trong bài viết mang tính chất tham khảo, không có giá trị thay thế cho việc thăm khám, chỉ định và hướng dẫn điều trị của bác sĩ.