Ursodeoxycholic là thuốc gì? Những điều cần lưu ý khi sử dụng

Thuốc Ursodeoxycholic được sử dụng để điều trị sỏi túi mật cholesterol (sỏi mật có cỡ nhỏ đến trung bình) và bệnh gan mật mãn tính (chứng xơ gan mật nguyên phát, viêm xơ đường dẫn mật,…).

• Tên thuốc: Ursodeoxycholic
• Thành phần: Ursodeoxycholic acid
• Phân nhóm: Thuốc đường tiêu hóa
• Dạng bào chế: Viên nén

Những thông tin cần biết về thuốc Ursodeoxycholic

1. Tác dụng

Ursodeoxycholic acid làm giảm tỷ lệ cholesterol và phospholipids trong muối mật. Từ đó làm giảm nồng độ các axit mật nội sinh ở trong máu.

Ursodeoxycholic acid được hấp thu thụ động ở trực tràng. Sau đó được chuyển hóa qua gan và bài tiết qua phân.

2. Chỉ định

Thuốc Ursodeoxycholic được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Sỏi túi mật cholesterol (sỏi mật có cỡ nhỏ đến trung bình)
• Bệnh gan mật mãn tính (chứng xơ gan mật nguyên phát, viêm xơ đường dẫn mật,…)
• Rối loạn gan liên quan đến xơ nang ở trẻ em từ 6 – 18 tuổi

3. Chống chỉ định

Chống chỉ định Ursodeoxycholic với các bệnh nhân sau:

• Quá mẫn với Ursodeoxycholic hoặc bất cứ thành phần nào trong thuốc
• Bệnh nhân có túi mật không hoạt động
• Gan mãn tính và bị loét dạ dày
• Phụ nữ đang mang thai
• Sỏi mật bị vôi hóa
• Viêm cấp tính túi mật hoặc đường mật
• Tắc ống mật
• Suy giảm khả năng co bóp của túi mật
• Bệnh nhân viêm ruột và viêm ruột kết

4. Dạng bào chế – hàm lượng

Ursodeoxycholic có các dạng bào chế và hàm lượng sau:

• Dạng bào chế: Viên nén
• Hàm lượng: 300mg, 500mg

Một số dạng bào chế và hàm lượng của thuốc Ursodeoxycholic không được đề cập trong bài viết.

5. Cách dùng – liều lượng

Sử dụng thuốc bằng đường uống và uống thuốc với nước lọc. Nên lựa chọn hàm lượng thích hợp với liều lượng được chỉ định. Sử dụng thuốc có hàm lượng cao và bẻ đôi khi uống có thể làm thay đổi cơ chế hoạt động.

Nếu chỉ dùng 1 liều/ ngày, bạn nên sử dụng thuốc vào buổi tối. Trường hợp dùng 2 liều/ ngày nên uống vào buổi sáng và buổi tối.

Người lớn:

Liều dùng thông thường khi điều trị dự phòng sỏi mật

• Dùng 300mg/ lần
• Sử dụng 2 lần/ ngày

Liều dùng thông thường khi điều trị sỏi mật

• Dùng 8 – 12mg/ kg/ ngày
• Chia thành 2 – 3 liều bằng nhau

Liều dùng thông thường khi điều trị xơ gan mật nguyên phát

• Dùng 10 – 15mg/ kg/ ngày
• Chia thành 2 – 4 liều bằng nhau

Liều dùng thông thường khi điều trị sỏi túi mật cholesterol

• Dùng 5 – 10mg/ kg/ ngày, chia thành 2 – 3 liều bằng nhau
• Người có thể trạng trung bình: Dùng 7.5mg/ kg/ ngày
• Người béo phì: Dùng 10mg/ kg/ ngày

Liều dùng thông thường khi điều trị bệnh gan mật mãn tính

• Dùng 13 – 15mg/ kg/ ngày. Nên bắt đầu từ 200mg/ ngày
• Sau đó tăng liều để đạt được kết quả điều trị tối ưu
• Thời gian điều trị: 4 – 8 tuần

Trẻ em (6 – 18 tuổi):

Liều dùng thông thường khi điều trị xơ nang

• Dùng 20mg/ kg/ ngày
• Chia thành 2 – 3 lần uống
• Tăng lên 30mg/ kg/ ngày trong trường hợp cần thiết

Cân chỉnh liều lượng và tần suất có thể được thực hiện nếu liều dùng thông thường không đáp ứng. Tuy nhiên bất cứ sự thay đổi nào trong thời gian sử dụng đều phải thông qua ý kiến bác sĩ. Tùy tiện tăng giảm liều có thể gây ảnh hưởng đến kết quả điều trị.

6. Bảo quản

Bảo quản thuốc Ursodeoxycholic ở nơi thoáng mát, không để thuốc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc nơi có độ ẩm không khí cao. Đồng thời cần đặt thuốc xa tầm với trẻ nhỏ để hạn chế tình huống trẻ nuốt phải thuốc.

7. Giá thành

Thuốc Ursodeoxycholic 300mg có giá bán 360 – 380.000 đồng/ Hộp 3 vỉ x 10 viên.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc Ursodeoxycholic

1. Thận trọng

Không sử dụng Ursodeoxycholic khi chưa có sự cho phép của nhân viên y tế. Tự ý dùng thuốc có thể gây ra một số tình huống rủi ro.

Mặc dù Ursodeoxycholic được sử dụng trong điều trị dài hạn nhưng cần giám sát chức năng gan mật và các biến chứng có thể phát sinh. Nếu sử dụng Ursodeoxycholic trong điều trị sỏi túi mật cholesterol, cần chẩn đoán hình ảnh (X-Quang) sau 6 tháng sử dụng.

Không sử dụng thuốc trong điều trị giai đoạn tiến triển của xơ gan mật tiên phát.

Trong trường hợp tiêu chảy xảy ra khi đang dùng thuốc, cần điều chỉnh liều lượng. Nếu triệu chứng kéo dài, nên ngưng điều trị bằng Ursodeoxycholic.

Bệnh nhân có vấn đề di truyền hiếm gặp như không dung nạp galactose hoặc kém hấp thu glucose-galactose không nên sử dụng loại thuốc này.

Không có dữ liệu đầy đủ về việc sử dụng Ursodeoxycholic cho phụ nữ mang thai. Tuy nhiên một số ý kiến cho rằng, sử dụng thuốc Ursodeoxycholic trong ba tháng đầu thai kỳ có thể gây quái thai. Do đó chống chỉ định thuốc cho các đối tượng này.

Trong thời gian điều trị bằng Ursodeoxycholic nên thực hiện các biện pháp tránh thai để hạn chế tình trạng mang thai trong thời gian dùng thuốc. Trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn các biện pháp tránh thai phù hợp.

Các nghiên cứu về mức độ thải trừ của Ursodeoxycholic đối với sữa mẹ còn hạn chế. Do đó không nên sử dụng Ursodeoxycholic trong thời gian cho con bú. Nếu bắt buộc phải điều trị bằng Ursodeoxycholic, cần ngưng cho trẻ bú trong thời gian này.

2. Tác dụng không mong muốn

Các nghiên cứu lâm sàng đã cho thấy việc sử dụng thuốc Ursodeoxycholic có thể làm phát sinh một số tác dụng ngoại ý. Tác dụng phụ của thuốc, bao gồm:

Rối loạn tiêu hóa:

• Tiêu chảy
• Đau bụng trên
• Buồn nôn
• Nôn mửa

Rối loạn gan mật:

• Xơ gan mất bù

Rối loạn da

• Nổi mề đay
• Ngứa da

Một số bệnh nhân không gặp phải các tác dụng phụ khi sử dụng thuốc. Tuy nhiên nếu có phát sinh các triệu chứng nêu trên, hãy thông báo với bác sĩ trong thời gian sớm nhất.

3. Tương tác thuốc

Không nên sử dụng Ursodeoxycholic đồng thời với Colestyramine, Colestipol, thuốc kháng axit có chứa nhôm hydroxit hoặc nhôm oxit. Các chế phẩm này liên kết với Ursodeoxycholic trong ruột và làm giảm quá trình hấp thu thuốc. Nếu có ý định kết hợp, cần sử dụng trước hoặc sau 2 giờ tính từ thời điểm uống Ursodeoxycholic.

Ursodeoxycholic có thể làm tăng nồng độ Ciclosporin ở ruột. Do đó cần điều chỉnh liều Ciclosporin để giảm rủi ro.

Sử dụng Ursodeoxycholic cùng với Ciprofloxacin có thể làm giảm tác dụng của thuốc Ciprofloxacin.

Thuốc tránh thai đường uống, chế phẩm có chứa hormone estrpgen và các loại thuốc làm giảm cholesterol trong máu có thể làm tăng sỏi đường mật và ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc Ursodeoxycholic.

4. Xử lý khi sử dụng thuốc quá liều

Dùng thuốc quá liều có thể gây ra triệu chứng tiêu chảy. Để khắc phục tình trạng này, bác sĩ sẽ cân bằng chất lỏng và thành phần điện giải trong cơ thể.