Thuốc Piracetam có tác dụng gì?
Thuốc Piracetam thuộc nhóm thuốc hướng tâm thần. Thuốc có tác dụng hưng phấn giúp tác động và cải thiện chuyển hóa của tế bào thần kinh. Nhờ đó thuốc thường được bác sĩ dùng trong điều trị triệu chứng chóng mặt, tổn thương do phẫu thuật não và sau chấn thương sọ não, suy giảm trí nhớ, thiếu máu hồng cầu hình liềm…
- Nhóm thuốc: Thuốc hướng tâm thần
- Tên biệt dược: Bretam, Lilonton, Daeshinpiram Cap
- Dạng bào chế: Viên nang, viên nén bao phim, viên nang cứng, dung dịch tiêm, dung dịch tiêm truyền tĩnh mạch
Thông tin về thuốc Piracetam
Thành phần
Thuốc Piracetam được bào chế từ hoạt chất Piracetam và lượng tá dược vừa đủ trong một viên nang, viên nén bao phim, viên nang cứng, một lọ dung dịch tiêm, dung dịch tiêm truyền tĩnh mạch.
Công dụng
Thuốc Piracetam bao gồm một số công dụng sau:
- Tác dụng hưng phấn giúp tác động và cải thiện chuyển hóa của tế bào thần kinh
- Có khả năng tác động lên một số chất dẫn truyền thần kinh bao gồm: Dopamin, acetylcholin, noradrenalin… Thuốc có khả năng tác động làm thay đổi sự dẫn truyền thần kinh. Đồng thời góp phần thúc đẩy quá trình cải thiện môi trường chuyển hóa giúp các tế bào thần kinh hoạt động một cách tốt nhất
- Trên thực nghiệm, thuốc Piracetam có khả năng bảo vệ và chống lại những rối loạn chuyển hóa xảy ra bởi sự thiếu hụt lượng máu cục bộ nhờ khả năng làm tăng đề kháng của não đối với những trường hợp thiếu oxy
- Thuốc Piracetam có tác dụng làm tăng sự huy động. Đồng thời sử dụng glucose mà không cần đến hoặc phụ thuộc vào sự cung cấp oxy. Bên cạnh đó thuốc còn có tác dụng duy trì tổng hợp năng lượng ở não và tạo thuận lợi cho con đường pentose
- Thuốc Piracetam có công dụng làm tăng giải phóng dopamin. Bên cạnh đó thuốc còn rất tốt cho việc hình thành trí nhớ
- Thuốc Piracetam không có tác dụng gây ngủ, giảm đau, an thần, hồi sức
- Trong trường hợp hồng cầu bị cứng bất thường, thuốc có tác dụng làm cho hồng cầu phục hồi khả năng biến dạng và giúp phục hồi khả năng đi qua các mao mạch. Ngoài ra thuốc còn có công dụng làm giảm khả năng kết tụ tiểu cầu
- Tác dụng chống giật run cơ ở thuốc tương đối cao.
Chỉ định
Thuốc Piracetam được chỉ định dùng trong điều trị những bệnh lý sau:
- Các triệu chứng chóng mặt
- Các rối loạn thần kinh trung ương: Đau đầu, chóng mặt, sảng rượu, lo âu, rối loạn ý thức
- Những tổn thương sau chấn thương sọ não và sau khi phẫu thuật não: Tụ máu, rối loạn tâm thần, thiếu máu cục bộ, liệt nửa người
- Thiếu tập trung, suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ ở người già
- Thiếu máu hồng cầu hình liềm
- Thiếu máu cục bộ cấp
- Nghiện rượu
- Thiếu máu hồng cầu liềm
- Bổ trợ trong điều trị giật rung cơ có nguồn gốc vỏ não.
Chống chỉ định
Thuốc Piracetam chống chỉ định với những trường hợp sau:
- Những người quá mẫn cảm với hoạt chất Piracetam hoặc bất cứ thành phần nào của thuốc
- Bệnh nhân bị suy thận nặng
- Những người có tiền sử hoặc đang mắc bệnh Huntington
- Bệnh nhân bị suy gan
- Phụ nữ có thai và phụ nữ đang cho con bú.
Cách dùng và liều lượng
Liều dùng thuốc Piracetam thông thường là 30 – 160mg/kg/ngày. Liều dùng thuốc thay đổi tùy theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Thuốc Piracetam có thể sử dụng ở đường tiêm hoặc đường uống. Chia đều 2 lần/ngày hoặc 3 – 4 lần/ngày. Nếu người bệnh uống được nên sửa dụng thuốc uống.
Người bệnh có thể sử dụng thuốc tiêm để uống trong trường hợp phải ngừng dùng dạng tiêm. Ở những trường hợp bệnh nặng, người bệnh có thể tăng liều dùng lên đến 12 gram/ngày. Dùng theo đường truyền tĩnh mạch.
Liều dùng thuốc trong điều trị dài ngày ở những bệnh nhân là người cao tuổi mắc các hội chứng tâm thần thực thể
- Liều khuyến cáo: Dùng 1,2 – 2,4 gram/ngày, điều chỉnh liều dùng tùy theo từng trường hợp. Liều dùng thuốc có thể lên đến 4,8 gram/ngày trong những tuần đầu chữa bệnh với Piracetam.
Liều dùng thuốc cho điều trị nghiện rượu
- Liều ban đầu: Dùng 12 gram/ngày trong thời gian đầu khi cai rượu
- Liều duy trì: Uống 2,4 gram/ngày.
Liều dùng thuốc cho điều trị suy giảm nhận thức sau chấn thương não (có hoặc không có kèm triệu chứng chóng mặt)
- Liều ban đầu: Dùng 9 – 12 gram/ngày
- Liều duy trì: Dùng 2,4 gram/ngày. Sử dụng ít nhất trong 3 tuần.
Liều dùng thuốc trong điều trị thiếu máu hồng cầu liềm
- Liều khuyến cáo: Dùng 160mg/kg/ngày. Chia đều thuốc thành 4 lần sử dụng trong ngày.
Liều dùng thuốc trong điều trị giật rung cơ
Liều khuyến cáo: Dùng 7,2 gram/ngày, chia thuốc thành 2 – 3 lần sử dụng. Tùy thuộc vào đáp ứng của mỗi người, cứ 3 – 4 ngày một lần tăng thêm 4,8 gram/ngày cho đến khi đạt được liều tối đa là 20 gram/ngày. Sau khi đạt được liều dùng tối ưu thuốc Piracetam, người bệnh cần tìm cách giảm liều dùng của những loại thuốc đi kèm.
Bảo quản
Thuốc Piracetam nên được bảo quản tại những nơi khô ráo, thoáng mát, có nhiệt độ trong phòng từ 15 – 30 độ C. Bên cạnh đó thuốc cần được bảo quản trong bao bì kính, trong lọ hoặc trong vỉ. Người bệnh không nên lấy thuốc ra khỏi lọ, bao bì hoặc vỉ khi chưa sử dụng. Ngoài ra người bệnh cần tránh để thuốc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và tầm tay trẻ em.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc Piracetam
Khuyến cáo khi dùng
Trong thời gian sử dụng thuốc Piracetam, người bệnh cần lưu ý những điều dưới đây:
Hoạt chất Piracetam trong thuốc có khả năng đào thải qua thận. Chính vì thế nửa đời của thuốc tăng lên liên quan trực tiếp đến chức năng của thận, mức độ suy thận và độ thanh thải creatinin. Bệnh nhân bị suy thận cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng thuốc. Bên cạnh đó người bệnh cần thường xuyên đến bệnh viện để theo dõi chức năng thận đối với bệnh nhân là người cao tuổi, bệnh nhân có tiền sử hoặc đang bị suy thận.
Trong trường hợp hệ số thanh thải của creatinin dưới 60ml/phút hoặc trong trường hợp creatinin huyết thanh trên 1,25mg/100ml, bệnh nhân cần phải được điều chỉnh liều như sau:
- Đối với hệ số thanh thải creatinin là 60 – 40ml/phút, creatinin huyết thanh được xác định là 1,25 – 1,7mg/100ml (lưu ý nửa đời của Piracetam dài hơn gấp đôi):Người bệnh chỉ nên dùng ½ liều dùng thuốc thông thường.
- Đối với hệ số thanh thải creatinin là 40 – 20ml/phút, creatinin huyết thanh được xác định là 1,7 – 3,0mg/100ml (lưu ý nửa đời của Piracetam là 25 – 42 giờ): Người bệnh chỉ nên dùng ¼ liều dùng thuốc thông thường.
Thuốc Piracetam có khả năng tác động và qua nhau thai. Chính vì thế phụ nữ mang thai không nên sử dụng loại thuốc này. Việc tránh sử dụng thuốc sẽ giúp bạn hạn chế gây nguy hiểm cho cả mẹ bầu và thai nhi.
Không sử dụng thuốc Piracetam ở phụ nữ đang cho con bú. Bởi thành phần tá dược trong thuốc có khả năng bài tiết qua sữa mẹ khiến trẻ bị ngộ độc.
Tác dụng phụ
Trong thời gian sử dụng thuốc Piracetam, người bệnh có thể mắc phải một số tác dụng phụ không mong muốn, bao gồm:
- Bứt rứt cơ thể
- Bồn chồn không rõ nguyên nhân
- Kích thích
- Lo âu và rối loạn giấc ngủ
- Choáng váng
- Cơ thể mệt mỏi
- Rối loạn tiêu hóa.
Người bệnh cần ngưng sử dụng thuốc Piracetam. Đồng thời báo ngay với bác sĩ chuyên khoa nếu mắc phải một trong những tác dụng phụ nêu trên. Khi đó các bác sĩ sẽ kiểm tra và cho bạn áp dụng các phương pháp xử lý thích hợp.
Tương tác thuốc
Việc sử dụng đồng thời thuốc Piracetam cùng với chiết xuất tuyến giáp T3 và chiết xuất tuyến giáp T4 sẽ dẫn đến sự tương tác. Sự tương tác này có thể kích thích và dẫn đến rối loạn giấc ngủ.
Ở một người bệnh, thời gian prothrombia đã được kiểm soát và ổn định bằng ưarfarin sẽ bị tác động và tăng lên khi sử dụng thuốc Piracetam.
Quá liều
Ngay cả khi sử dụng liều rất cao, thuốc Piracetam vẫn không gây độc. Chính vì thế người bệnh không cần thiết phải có những biện pháp đặc biệt khi vô tình sử dụng thuốc Piracetam quá số liều quy định.
Bài viết trên đây là thông tin cơ bản về công dụng, liều dùng, cách sử dụng và những điều cần lưu ý khi chữa bệnh với thuốc Piracetam. Tuy nhiên những thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo, không phải tư vấn chuyên môn. Người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa về độ an toàn và khả năng chữa bệnh trước khi đưa thuốc vào quá trình điều trị. Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn người bệnh chỉ nên sử dụng thuốc khi được bác sĩ kê đơn và hướng dẫn liều dùng. Bởi ngoài tác dụng chữa bệnh thuốc còn có khả năng gây ra nhiều tác dụng ngoại ý nghiêm trọng. Điều này sẽ giúp bạn tránh khỏi những rủi ro không mong muốn.